Бишалма (Cydonia oblonga) то єдина файта з роду Cydonia (Maloideae, Rosaceae). Єй ботаничне мено походзи од греческого варошу Kydonia (нєшка Хания) на сиверозаходзе острова Крита. У Єрмениї и Ирану бишалму мож найсц у природи.

Бишалма
Грушкасти бишалми
Бишалмово квитки
Наукова класификация
Царство:

Кладус:

Кладус:

Кладус:

Кладус:

Шор:

Фамелия:

Род:

Файта:

Plantae

Tracheophytes

Angiospermae

Eudicotidae

Rosids

Rosales

Rosaceae

Cydonia

C. oblonga

Биномне мено
Cydonia oblonga

Стебло бишалми то од 4 по 6 m високе древо хторе мож найсц у Азиї и Европи. Квитнє у маю и юнию и ма били або покус целовкасти квитки. Лїсточка квитка длуги медзи 2 и 5 cm. Понеже ше у цеплєйшох крайох лєпше чувствує, култивує ше найчастейше у винїцарским окруженю.

Плод бишалми подобни плоду яблука або грушки. З бишалми мож пририхтац компот, желеа як и юшки.

Бишалми ше часто садзи у подножю древа грушки и других високих овоцових древох и род приноша после 4 до 8 рокох. Розмножованє з помоцу пелцера и зоз крижаньом ше удава лєм дзекеди.

 
Плод бишалми

Плод бишалми ма у себе надосц витамину Ц, потим калиюму, натриюму, цинка, желєза, бакру, манґану, пектину и други орґански и нєорґански квашнїни. Нашенє бишалми ма розлични млязґи, олєї як и отровни циянид ґликозид (Cyanid-Glykosid).

Символика, Митолоґия

ушориц

Бишалму ше трима за символ любови, щесца, плодносци, мудросци, красоти, постояносци и нєпреходносци.

У античних леґендох, зоз бишалму богове одредзовали судьби. Вона була плод Афродити и Ґаї. Парис ю придал Афродити як найкрасшей од шицких богиньох.

Состав

ушориц

Бишалма ма коло 20% млязґи, пектину, коло 8% цукру, коло 1% яблуковей квашнїни, 15% масного олєю, амиґдалина (0.5%), емулзина, протида и танина.

Хаснованє

ушориц

Хаснує ше як млязґаве средство за виробок емулзийох и микстурох процив кашлю, як вода за облоги, процив опеклїнох, за козметику и у индустриї. Нєшка шє ю, без причинох, хаснує вельо менєй як цо то було давно. Греки и Римянє барз ценєли бишалму як благе средство процив преганячки (танин и млязґа). Присутна цияноводонїчна квашнїна у нашеню ма дїйство як локални анестетик. Кед ше за виробок млязґи похаснує помлєте нашенє у нїм може буц нательо тей квашнїни же ше можу зявиц и случаї тровеня. Прето млязґу треба правиц зоз цалим нашеньом кед ше нє жада источасне дїйство млязґи и цияноводонїчней квашнїни.

 
Плоди бишалми хтори сподабу на яблуко

Зоз бишалмових маґочкох ше продукую лїки на исти способ як и зоз нашеня менти.

Юшка зоз бишалми

ушориц

Служи як приємни и лїковити напиток хтори ошвижує и моцнї шлїжацу скорочку устох, жалудка и черевох. На Заходзе ше дава дзецом процив допитих и длуготирвацих преганячкох. Юшку ше прави з цадзеньом и струганьом узретих и здравих бишалмох. Фабрики юшкох правя мутну и бистру юшку.

Продукция бишалмох

ушориц
Дзешец найвекши продукователє у 2012. року
Держава Продукция (у тонох)
Турска 135.406
Китай 125.000
Узбекистан 89.000
Мароко 46.000
Иран 36.500
Арґентина 27.500
Азербейджан 27.140
Шпания 14.000
Сербия 10.795
Алжир 10.516
Швет 696.532
 
Продукция бишалмох у 2012. року