Кухарка

Кухарка – тото слово ма у нашим язику три значеня: 1. жена хтора вари (серб. куварица; слц. kucharka, čes. kucharka, горв. kuharica; поль. kuchařka); 2. правоуглови фалат платна з вишивану слику и порученьом, хторе ше припинало у кухнї над шпоргетом, умивальнїком итд. же би ше зачувало мур од пирсканя (серб. дозидница;); 3. кнїжка у хторей пописани рецепти за варенє и печенє (серб. кувар).

Кухарки на мур превжати у старих часох од Нємцох, а у Войводини их прияли припаднїки шицких националносцох. На нїх бул проєктовани дух женох, їх култура, прихильносц ґу ументносци, алє и положенє у чаше и дружтве.

Кухарки ше вишивало по вибиваним платну, т.є. по мустри хтору ше рисовало на платну з клайбасом, угльом, тинту або ше пребивало прейґ индиґо-паперу. По валалох було майстрох, частейше майсторици хтори вибивали – на платно преношели контури рисункох и словох. Вибивало ше з белаву дарз дробну фарбу яку хасновали фарбаре цо фарбели платно (фарбарске платно) помишану з дробну калафону и пирскало зоз шпиритузом або розблаженим алкоголом, же би ше вибити контури нє счухали док ше вишива. Ґаздинї по вибитих линийох вишивали слику и слова з вулами рижних фарбох. Мотиви на рисункох були сцени з каждодньового живота фамелиї и роботи яки ґаздинї робели. Тексти на кухаркох були подобни народним присловком, а часто мали франтовлїви и весели тон. Вишивало ше и порученя хтори ше одношели на гиґиєну. Над умивальнїком часто стало платно з рисунком канчова и лавора, а на чешальнїку вишити гребень, щетка и под.

На кухаркох нє найдзене нїяке писанє по руски, цо значи же нашо вибивачки преберали тексти зоз сербского и горватского язика (Куварице мање збори, да ти ручак не загори; Ta je bila vješta i imat će lijepe dane: muž će da joj kuha, dok čita romane).

Ґалерия

Наша кухарка з 1953. року
Марґита Лїкар, Наша кухарка, обновене и дополнєне виданє, 2007. рок

Литература

Енциклопедия Нового Саду 12, КОС – ЛЕР, Нови Сад 1999, б. 146-147
Словнїк руского народного язика I, А – Н, Филозофски факултет, Одсек за русинистику, Нови Сад 2017, б. 659

Вонкашнї вязи

Куварица, Викисловнїк