Ґабриєл Ґарсия Маркес

Ґабриєл Хосе де ла Конкордия Ґарсия Маркес (шп. Gabriel Jose de la Concordia Garcia Marquez, 6. марец 1927–17. април 2014) бул колумбийски писатель, новинар, видаватель и политични активиста.

Ґабриєл Хосе Ґарсия Маркес
Ґабриєл Ґарсия Маркес
Особни податки
Мено	Ґабриєл Хосе Ґарсия Маркес
Датум родзеня	6. марец 1927.
Место родзеня	Аракатака, Колумбия
Датум шмерци	17. април 2014. (87)
Место шмерци	Мексико Сити, Мексико
Литературна робота
Уплївовали на ньго	Франц Кафка Софокло Вилєм Фокнер Вирджиния Вулф Джозеф Конрад Антоан де Сент Еґзипери
Награди	Нобелова награда за литературу
Подпис

Народзел ше у городзе Аракатака, у обласци Маґдалена. Углавним жил у Мексику и у Европи. Найвекшу часц свойого часу препровадзел у городзе Мексико Сити.

Ґарсия Маркес єден од найпознатших писательох маґийного реализму, жанра у котрим ше преплєтаю мити и маґия зоз реалносцу каждодньовей еґзистенциї. Найбаржей допринєсол тому же би латиноамерицка литература пришла то центру поваги шветовей културней явносци шейдзешатих рокох 20. вику. Добитнїк є Нобеловей награди за литературу 1982. року.

Його найпознатше дїло, Сто роки самоти, предате вецей як 30 милиони прикладнїки. У нїм описани живот изолованого южноамерицкого валалу дзе нєзвичайни случованя представени як цалком звичайни.

Биография

Церква у котрей ше кресцел у Аракатаки

Ґарсия Маркес бул цихе и ганьблїве дзецко, зачаровани зоз дїдовима приповедками. Шицки ключки будуцих дїлох настали у хижи у котрей жил, у приповедкох о гражданскей войни, масакру, приходох и одходох тети и нєзаконїтей дїдовей дзивки. Дїдо му умар кед мал 8 роки, а кед му баба ошлєпла пошол жиц з родичами до Сукру. Мал репутацию ганьблївого леґиня котри писал шмишни писнї. Року 1940. достал стипендию за талантовани дзеци котру додзельовали єзуити. Матуровал 1946. року и уписал Национални универзитет права у Боготи так як родичи задали. У тим периодзе упознал свою будуцу жену, теди 13-рочне дзивче. Ґарсия Маркес ше нє интересовал за свойо студиї. Достал копию Кафковей кнїжки Метаморфоза котра охабела вельки упечаток на ньго прето же зрозумел же литература нє муши провадзиц строгу нарацию и дїю. Теди почина писац, и його першу приповедку обявюю либерални новини. На ньго вельки уплїв мали Софокло и Фокнер, котри го зачудовал зоз способносцу же би преобрацел дзецинство до митскей прешлосци, видумуюци город у котрим ше дїя будзе случовац. Од Софокла превжал тему злохаснованя моци.

Инспирация за дїло Сто роки самоти достал кед ше врацел до бабовей хижи до Аракатаки. „Преклятаˮ хижа врацела памятки, а цали варош випатрал як кед би бул мертви и залядзени у часу. Пред тим уж скицирал приповедку о дожицу у хижи, прето ше роман требал волац Хижа. Нажаль, 1952. року приповедку одбил перши потенциялни видаватель. Року 1955, кед Ґарсия Маркес бул у восточней Европи, його товарише без його знаня однєсли рукопис другому видавательови. Тераз, рукопис бул обявени. У Европи робел як новинар за розлични часописи, а 1958, инспировани зоз револуцию на Куби, започал товаришство зоз Фиделом Кастром. У януару 1965. року Ґарсия Маркес и його фамелия путовали на одпочивок до Акапулка кед го обняла инспирация: нашол свой глас. Першираз за двацец роки як кед би вдеренє грома подполно ошвицело його Макондо.

После рока роботи Маркес послал перши три поглавя Карлосу Фуентесу. Як ше приблїжел законченю дїла, змесцовал себе, свою жену и товаришох до роману, и на остатнїм боку одгаднул назву свойого романа, Сто роки самоти (Cien años de soledad). Роман обявел у юнию 1967. Першого тижня шицки 8.000 прикладнїки були предати. Дїло було прекладане на дзешатки язики и достало штири медзинародни награди. После обявйованя Сто роки самоти, у октобру 1967. одходзи до Барселони, дзе упознава вельїх писательох и видавательох, и лєм после рока одлучує престац давац интервюи, прето же до Барселони на перши завод пришол прето же го нїхто нє позна. Тих токох змоцнює вязу зоз Паблом Нерудом, котрого упознал 1958. Року 1971. приходзи до Паризу же би го нащивел и на виходзе зоз авиона дознава же Неруда добитнїк Нобеловей награди за литературу, алє же виявел новинаром же награду заслужел Ґарсия Маркес.

Образованє

Ходзел до основней школи у Аракатаки, дзе жил зоз бабу и дїдом. После дїдовей шмерци, родичи го посилаю до Баранкилю же би предлужел школованє на коледжу Сан Госе. Кед мал дзешец роки почина писац свойо перши стихи. Року 1940. достава стипендию и одходзи до Сипакиру, варошу блїзко при Боґоти. Теди ше досц пошвецує читаню. Року 1947. враца ше до Боґоти и уписує Правни факултет. Истого року виходзи и його перша обявена приповедка Треце препущованє судьби. На двацец роки напущує Боґоту и селї ше до Картаґени, дзе предлужел студиї права. У Картаґени ше почал занїмац зоз новинарством. После двох рокох студираня и занїманя зоз новинарством, достава нагоду пойсц до Баранкилю, цо и роби 1950. року.

Новинарство

Часопис у котрим Маркес обявйовал перши приповедки

Кед мал седемнац роки жиє у Баранкилю, дзе ше почина занїмац зоз новинарством. Ґарсия Маркес предлужує писац за дньово новини Гералдо, а потим преходзи до редакциї новинох Еспектадор у Боґоти. У тих новинох обявює свойо приповедки Треце одреканє и Одпочивок вовторок, хтори познєйше вєдно зоз другима, розшатима по новинох и часописох, зазберал и обявел под назву Хованє Велькей Мацери. Року 1954. одходзи до Риму же би информовал о чеканей шмерци папи Пия XII. После рока одходзи до Паризу як дописнїк Еспектадора. До Боґоти ше враца 1956, же би такой после пошол до Венецуели, до Каракасу, дзе тиж так робел як новинар. Вон нови редактор часопису Момент. Тиж так робел за часопис Ґрафичка Венецуела и Елита. После побиди кубанскей револуциї, Ґарсия Маркес ше повязує зоз новинарску хижу Пренса латина и постава єй дописнїк зоз Боґоти. Дакус познєйше, як дописнїк тей кубанскей аґенциї, присуствує и сходу Ґенералней скупштини Организациї зєдинєних нацийох. Теди вон и член редакциї часописа Аксион либерал, у котрим друкує полемичну статю „Колумбийска литература: спреводзка нациї“. После того ше селї до Мексику, дзе ше занїма зоз новинарством и кинематоґрафию.

Интересантносци

• Як дзецко, бул под моцним уплївом бабового празновиря.
• Гарсия Маркес свою будуцу супругу упознал кед вона мала лєм тринац роки. Мерседес му обецала же му будзе вирна и же го будзе чекац. Винчали ше штернац роки познєйше.
• У своєй младосци бул познати як ганьблїви легинь котри пише шмишни писнї.
• Роман Сто роки самоти пошлїдок нєобчекованей инспирациї котру раз достал на драги за Акапулко, кед, як сам гвари, уж мал цале поглавє у своєй глави. У хижи препровадзел 18 мешаци док у подполносци нє закончел роман.
• Року 1961. пришол сом до Мексику и мал сом двацец долари у кишенки, жену, сина, и идею – най ше занїмам зоз филмом.
• Як новинар нїгда сом нє робел интерю. Робел сом звити, алє нїгда интервюи зоз питанями и одвитами.
• Пабло Неруда за Сто роки самоти виявел же є Дон Кихот нашого часу.
• Чилеански писатель Пабло Неруда и колумбийски романописатель Ґабриєл Ґарсия Маркес найглєданши писателє на шпанским язику на интернету, превозиходзаци Миґела де Сервантеса.

Дїла

Ґабриєл Ґарсия Маркес

• Очи белавого пса ( шп. Ojos de perro azul, 1950)
• Полковнїкови нє ма хто писац ( шп. El coronel no tiene quien le escriba, 1961)
• Хованє Велькей Мацери (шп. Los funerales de la Mamá Grande, 1962)
• Зли час (шп. La mala hora, 1962)
• Сто роки самоти (шп. Cien años de soledad, 1967)
• Нєвироятна и смутна приповедка о чесней Ерендири и єй бездушней баби ( шп. La increíble y triste historia de la cándida Eréndira y de su abuela desalmada, 1972)
• Патриярхова єшень (шп. El otoño del patriarca, 1975)
• Хронїка наявеней шмерци (шп. Crónica de una muerte anunciada, 1981)
• Любов у чаше колери (шп. El amor en los tiempos del cólera, 1985)
• Авантура Миґела Литина (шп. La Aventura de Miguel Littín Clandestino en Chile, 1986)
• Дванац паломнїцтва (шп. Doce cuentos peregrinos, 1992)
• О любови и другх демонох ( шп. Del amor y otros demonios, 1994)
• Вистка о єдней однїмачки (шп. Noticia de un secuestro, 1996)
• Здогадованя на мойо смутни курви (шп. Memoria de mis putas tristes, 2004)
• Видзиме ше у авґусту, постхумно, 2024.

Стил

Стил Ґабриєла Ґарсиї Маркеса учишлюєме до припада маґийному реализму. Тот стил подрозумює постоянє двох паралелних стварносцох, односно комбинацию фикциї и реалного швета. Ґарсия Маркес зєдинює елементи фантастичного и каждодньового и посцигує совершену согласносц так же би читатель нє доживйовал фантастични елементи. У своїх перших романох (Полковнїкови нє ма хто писац, Зли час) хаснує нови наративни технїки як цо то нукашнї монолоґ, нєлинеарносц и комбинує их зоз традиционалнима технїками реализма. Ту уводзи теми насилства и осаменосци котри детальнєйше розроби у познєйших своїх дїлох. У своїм ремек-дїлу Сто роки самоти стваря видумани город Макондо у котрим интеґрує рижни уровнї: особни и общи, историйни и митолоґийни, маґийни и реални. Главни теми то осаменосц юнака котри представяю чувство котре доживює кажде живе єство и процив котрого ше нєможлїве бориц и любов котра представя єдини спас од фаталного детерминизма котри ше твори зоз осаменосци и еґоизму. Преплєтаю ше будучносц, терашньосц и прешлосц. Прикмети маґийного реализма у дїлу Ґариї Маркеса видно у шлїдуюцих мотивох: шмерц котра вше присутна – мертви постоя у Маконду вєдно зоз живима; насилство; маґия; алхемия. Критичаре Ґабриєла Ґарсию Маркеса учишлюю як єдного од найлєпших писательох шицких часох, а його стил виразно креативни.

Ґарсия Маркес на политичней сцени

Кед би ше питали Ґарсийови чи є комуниста, одвит би вше бул негативни. Вон вше гуторел же нє припада анї єдней политичней странки. Верел же раз швет постанє социялистични, алє вон мал єдно окремне похопенє социялизма: як систему напредованя, шлєбоди и єднакосци. Прето у своїх текстох, после своїх путованьох до социялистичних жемох, указал нєскладанє зоз тим „цо ше там случує“. Верел же социялизем єдине добре ришенє за Латинску Америку. Кед бул 1959. року дописнїк новинарскей аґенциї у Боготи, котру створела кубанска влада после початку кубанскей револуциї, обвисцовал о случованьох на Куби. Теди Ґарсия Маркес постава прави политични новинар. Ґабриєл Маркес и Фидел Кастро ше сходза у януаре 1959. року, алє їх товаришство ше формоване познєйше.

Награди и припознаня

Нобелова награда за литературу

Ґарсия Маркес достал Нобелову награду за литературу 1982. року. По думаню Швайцарскей академиї достал награду пре свойо романи и кратки приповедки у котрих елементи фантастичного и реалного помишани у єдним мирним швеце зоз богату мрию и так малюю живот и конфликти єдного континента. Його бешеда при доставаню награди ше вола Ла соледад де Амéрица Латина. Бул перши Колумбиєц, штварти латиноамериканєц котри достал Нобелову награду за литературу.

Ґарсия Маркес достал ище вельо награди и припознаня за свойо дїла. Даєдни то:

• Premio de la Novela ESSO за Зли час 1961.
• Doctor Honoris Causa (почесни докторат, перши) Univerziteta Kolumbija у Нюйорку 1971.
• Premio Rómulo Gallegos за роман Сто роки самоти 1972.
• Medalla de la legión de honor francés ен Парис 1981.
• Condecoración Águila Azteca en México 1982.
• Premio cuarenta años de Círculo de Periodistas de Bogotá 1985.
• Miembro honorario del Instituto Caro y Cuervo en Bogotá 1993.
• Doutor Honoris Causa da Universidade de Cádiz (почесни докторат, други) 1994.
• Музей: 25. марца 2010. року колумбийска влада закончела реконструкцию хижи у котрей родзени Ґарсия Маркес у Аракатаки, прето же була звалєна пред 40 роками; як памятку на ньго отворели у нєй музей у вецей як 14 просторийох хтори приказую дзе вон препровадзел свойо дзецинство. На востоку Лос Андєлеса (Калифорния), у сектору Лас Розас у Мадриду и у Сараґоси (я) постоя улїци котри по нїм наволани.
• У Боґоти El Fondo de Cultura Económica de México вибудовани културни центер котри ма його мено.