Єфрем Колєсар

Єфрем Колєсар (*8. октобер 1922–†29. септембер 1996), спортски роботнїк, дїяч у култури, добри привреднїк и орґанизатор


Єфрем Колєсар

Народзени	8. октобра 1922. року
Умар	29. септембра 1996. (74)
Державянство	Кральовина Югославия, Югославия
Язик творох	руски, сербски
Школа	Ґимназия у Зомборе, Беоґраду и Вербаше
Период твореня	1945–1981.
Жанри	рахунководство, култура, друкарска дїялносц
Поховани	На теметове у Руским Керестуре
Припознаня	Памятна плакета СД Русин

Биоґрафия

Владимир, Єфрем и Ана Колєсар 1932. року

Єфрем Колєсар бул народзени 8. октобра 1922. року у фамелиї Єфрема и Ани родз. Планчак у Руским Керестуре. Єфрем бул наймладши од штверих дзецох, мал шестру Ану, брата Владимира и шестру Амалку хтора умарла як 6-рочне дзецко.

Єфрем закончел основне образованє у родимим валалє а родичи го штредком 30-их рокох послали на дальше школованє до ґимназиї у Зомборе дзе закончел нїзши класи и предлужел у висших класох алє остатнї два роки у ґимназиї прешол до Беоґраду на школованє бо му брат Владо там студирал. Война, хтора почала у априлу 1941. року, претаргла його школованє у 7. класи ґимназиї. Случай сцел же Єфрем лєм пар днї пред бомбардованьом Беоґрада одпутовал до Руского Керестура и там и остал бо пошвидко наступела окупация Югославиї. Потим ше врацел до Беоґраду и закончел 7. класу. До 8. класи ґимназиї вон ходзел под Мадярами алє матуру нє покладал.

У цеку 1943/44. року Єфрем бул, з векшу ґрупу младих керестурцох, на предвояцкей обуки на цо их наганяла мадярска власц и теди ше приявел за курс за больнїчара та так ище єден час одґуровал одход даґдзе на фронт. Остатнїх мешацох 1944. року векша час Бачкей була ошлєбодзена алє их, младих и нєискусних хлапцох без воєного знаня и даякей правдивей обуки, чекала мобилизация до тераз уж народноошлєбодительного войска. Ту ше векшина одозвали бо ше ту рушало до борби процив фашизма хтори теди уж бул на колєнох у цалей Европи. Єфрем бул з ґрупу Руснацох, приявел ше же ма закончени курс за больнїчара и потим були упутени на фронт. Сцигли до Билого Манастиру и ишли далєй, по Дарду, дзе Єфрем бул розпоредзени у бриґадней амбуланти та остал у позадини и так, о єден час, дошол по Дравоґрад у Словениї, по гранїцу з Австрию.

Учасц у културним и спортским живоце младих

Студенти и штредньошколци у Руским Керестуре 1939. року Горе, з лїва: двоме нєпознати, Микола Гарди, учитель з Коцура, Звонко Сеґеди, Янко Няради, Славко Пап Пабиянков Шедза : Янко Ерделї з Дюрдьова, нєпознати, Янко Виславски, Митро Салак, др Янко Ерделї зоз Заґребу, Єфрем Колєсар, нєпознати.

Як ґимназиялєц Єфрем бул у ґрупи младей рускей интелиґенциї у Руским Керестуре хтору творели штредньошколци и студенти и хтора була у цеку рока, а окреме през лєто, активна на вецей планох - у култури, литератури, орґанизованю сходох младежи, у спортским живоце валала... Менєй познате же Єфрем були и фодбалер ФК Русин. У моноґрафиї того фодбалского клуба находзиме таки податок „През лєто, под час ферийох, у тиме наступали и Єфрем Колєсар, Янко Виславски и Звонко Сеґеди, як цо и ище даєдни школяре и студенти". После войни, на початку 1950-их Єфрем Колєсар постал тренер ФК Русин. Такой после преславйованя 30-рочнїци СД Русин 1953. року фодбалски тим, под руководством тренера Єфрема Колєсара, поставал вше моцнєйши и компактнєйши. 1954. року Русин ше пласовал до Зомборского подсоюзу, 1 класа. У єшеньскей часци першенства Русин завжал треце место а у ярнєй часци, 1955. року, Русин бул други и пласовал ше до Сивернобачкей лиґи. Бул то найвекши успих у потедишнєй историї ФК Русин. Орґанизацийни одбор за преславу 60-рочнїци СД Русин 1983. року принєсол одлуку о додзельованю припознаньох найзаслужнєйшим и найлєпшим членом. Теди додзелєни и Плакети СД Русин, як найвисше клубске припознанє, и медзи 16 добитнїками бул и Єфрем Колєсар.

Роботна кариєра

После войни Єфрем Колєсар почал робиц у админстрациї Фабрики Юта за преробок конопи у Руским Керестуре. У тим чаше дал позарядово испити у ґимназиї у Вербаше и закончел и остатню класу ґимназиї. Нєодлуга прешол за шефа рахунководства до теди новоформованого подприємства за видаванє новинох Руске слово з друкарню. То бул амбиєнт у хторим вон лєгчейше дихал, ту ше розправяло о велїм цо було од значносци за Руснацох и їх културу, информованє, образованє, ту часто приходзели руски интелектуалци зоз других местох спомедзи хторих и вон велїх познал.

Єфрем Колєсар ше после войни оженєл зоз Цецилию Сеґеди, у малженстве мали двох синох, Гавриїла и Звонимира. У половки 50-тих Цецилия Колєсар ше похорела од нєвилїчивей хороти. У авґусту 1958. року вона умарла а Єфрем остал ґдовец, з двоїма дзецми, у 36 року живота. Року 1963. Єфрем Колєсар ше оженєл зоз Наталию Колбас. Фамелия ше преширела з родзеньом двох дзивчаткох, Даниели и Андреї.

У складзе з инициятиву з Покраїни 1967. року пришло до роздвойованя - НВП Руске слово ше преселєло до Нового Саду а Друкарня Руске слово остала у валалє. За директора Друкарнї теди вибрани Єфрем Колєсар. Бул то початок єдного успишного дїловного периоду Єфрема Колєсар як привреднїка и орґанизатора продукциї. Друкарня у наступних рокох дожила свойофайтови бум у звекшаню продукциї, у преширеню числа занятих як и у просторним преширйованю. Єфрем Колєсар розробел систему прицагованя роботох до Друкарнї, звекшал число занятих, уведол трецу змену, друкарня перша у валалє (а можебуц и у општини) почала давац цепли оброк роботнїком, а у продукциї посцигнуте почитованє порадзених терминох и квалитет роботи цо, насампредз, задовольовало купцох. Комерциялисти приношели до друкарнї надосц роботи та Єфрем Колєсар, давал часц того и друкарньом у Кули и Оджаку хтори ше и сами, так, змогли на експанзиї керестурскей друкарнї. На таки способ ше у наступних 5 рокох акумуловало средства же ше скорейши плани вибудови новей продукцийней гали и управного будинку могло почац витворйовац. Шицко робене зоз пораду з представнїками НВП Руске слово з Нового Саду и обрацаюци средства обидвох подприємствох були анґажовани на найлєпши можлїви способ, а на хасен обидвох колективох. 1971. року почала вибудов продукцийней гали а потим и вибудов управного будинку Друкарнї дзе даскельо просториї и маґазин за свойо виданя мало у власнїцтве и НВУ Руске слово з Нового Саду. Управни будинок закончени 1978. року, 10 роки од роздвойованя двох роботних орґанизацийох.

Єфрем Колєсар ше анґажовал же би ше у Машинскей школи у Кули отворело ґрафичарски напрям та так друкарнї штреднєй Бачки доставали квалификованих ґрафичарох. У Руским Керестуре, у рамикох вечарших школох, Єфрем орґанизовал курси за кнїжководительство и други административни роботи.

Друкарня Руске слово обезпечовала сиґурну еґзистенцию вецей як 100 фамелийом у Руским Керестуре. У єдним периодзе плаци занятих у Друкарнї були найвисши у општини Кула. Ґу тому, Єфрем Колєсар бул єдини директор у кулскей општини хтори нє бул и член партиї. И, з постредством партиї, Єфрем Колєсар премесцени на место совитнїка директора друкарнї алє робел, углавним, комерциялни роботи бо мал широки круг познанствох, а на чоло Друкарнї пришли особи з потримовку партийних структурох. Но, криза у привреди була вше моцнєйша и вецей ше нє могло повториц таке удатне дїлованє яке було зазначене у периодзе од 1967. по 1975. рок. Єфрем Колєсар пошол до пензиї 1981. року.

Допринос на културним полю

Делеґация КСУТ зоз Прешова у нащиви НВП "Руске слово" и Друкарнї у Руским Керестуре, 1967. року З лїва на право: Делеґацийов вожач, Юрiй Дацко (редактор новинох "Нове життя"), Дюра Латяк, Юрiй Цимбора, Янко Рац, Єфрем Колєсар (стої), Василь Вархола, Лудвиґ Галушка, Дюра Папгаргаї (стої) и Федiр Ковач (секретар КСУТ-у)

Кед слово о анґажованю Єфрема Колєсара на културним полю, о тим мож повесц тельо же вон брал учасц у културних рушаньох там дзе чувствовал же може допринєсц. У другей половки 1960-тих бул предсидатель Совиту Дома култури у Руским Керестуре так же бул у ситуациї утвердзовац и преширйовац сотруднїцтво и приятельства зоз членами ансамба ПУНА и Театра Александра Духновича зоз Прешова хтори теди частейше нащивйовали Войводину и одходзел до Чехословацкей кед руски ансамбли и театер нащивйовали Прешовщину.

Бул Єфрем Колєсар тиж и член Управного одбору Фестивала Червена ружа як и даєдних його комисийох.

Любел Єфрем Колєсар бавиц шах або ше покартац у просторийох СД Русин, одбавиц столни тенис у школи, любел лапац риби на беґелю. Пензионерски днї му загорчала война на початку 90-их, розпадованє Югославиї, гиперинфлация, а саме здравє му було начате кед му одстранєта єдна покрутка. Шерцо му ослабело а 29. септембра 1996. року цалком одказало послушносц. Поховани бул на керестурским теметове.

Ґалерия

Активисти у спорту Руского Керестура 1943/44. року: стоя, з лїва, Дюра Варґа, Єфрем Колєсар, Евґений Джуня, Яким Олеяр, Юрай (Дюра) Сеґеди. Шедза, з лїва, Евґений Медєши, Яким Сабадош, Ириней Тимко, Цап, Йовґен Планчак.
Наталия и Єфрем Колєсар зоз дзвчатми Андрею и Даниелу єдного лєта у Старим Ґраду на острове Хвар

Литература

Дюра Латяк Руске слово 1945-1985 [Прегляд кадрового розвою] , Нови Сад, 1985. б. 79;153.

Вонкашнї вязи

Гавриїл Колєсар, Здогадованє − Єфрем Колєсар (1922–1996), Studia Ruthenica, Дружтво за руски язик, литературу и културу, ч. 22, 2017, б. 74-83.