Евґений М. Кочиш

Евґений М. Кочиш (*5. авґуст 1910—†23. януар 1984.), писатель и єден з редакторох новинох Русска заря.

Евґений М. Кочиш
Народзени	5. авґуста 1910.
Умар	23. януара 1984. (74)
Державянство	угорске, югославянске
Язик творох	руски
Школа	Нїзша ґимназия
Период твореня	1929—1984.
Жанри	литература, коректура, редаґованє, рахунководство
Псевдоними	Е. Михайлов, Барин, Петров
Поховани	у Новим Садзе

Биоґрафия

Евґений М. Кочиш ше народзел у Дюрдьове 5. авґуста 1910. року, у худобней селянско-роботнїцкей фамилиї. Родичи Михал и Юлияна, нар. Шовш мали 10 дзеци, у живоце остали шесцеро - Евґений як найстарши, Юстина, Андри, Данил, Микола и Мария. Основну школу Евґений закончел як одлични школяр у Дюрдьове. Приватно закончел нїзшу ґимназию 1931. року. До Нового Саду ше преселєл 1935. року, а 1936. року одходзи до монашескей школи у Високих Дечанох, алє пошвидко похопел же тота школа нє за ньго, та ше пешо врацел до Нового Саду и робел перше як наднїчар, а потим як роботнїк у подприємстве за виробок амбалажи.

Евґений М. Кочиш у малженстве зоз Амалию родз. Тамаш мал два дзивки, Надежду, професорку Универзитета и Амалию, учительку.

Прето же ше процивел прейґмирному уплїву грекокатолїцких священїкох у орґанизованим културним живоце войводянских Русинох, Кочиш ше уключел до секуларно ориєнтованого Културно-просвитного (националного) союзу югославянских Русинох - Зарї. Окончовал функцию секретара (1938-1941) Союзу Заря и редактора (1937-1941) новинох Русска заря и рочного алманаху Русски народни календар Заря, алє плацу за тото нє доставал. Гонорар доставал од Друкарнї Ивкович, дзе робел як коректор у периодзе од 1939-1941. а вец є одпущени, бо нє знал бешедовац по мадярски. Прето ше преселєл до Коцура и робел як землєдїлец од 1941. по авґуст 1944. року. Теди го окупаторски власци гарештую и одводза на примушуюцу роботу до лаґру у Нємецкей. У лаґру роби вєдно з Янком Хромишом (Бачи Горки) на орґанизованю одпору.

После нємецкей капитулациї враца ше з лаґру и находзи ше на рижних политичних функцийох и службує у вецей подприємствох и установох як службенїк у рахунководстве аж по 1970. рок, кед одходзи до заслуженей пензиї. Теди ше селї до власного обисца у Сримских Карловцох и там препровадзує остатнї роки свойого живота.

Евґений М. Кочиш умар 23. януара 1984. року у Сримских Карловцох. Поховани є у Новим Садзе.

Богата литературна творчосц

И попри русофилскей прихильносци ґу орґанизациї Заря, по националней ориєнтациї Кочиш у основи бул русинофил. У рускей литератури ше зявел 1929. року, у Руских новинох (ч. 37 (245) од 18. октобра 1929. р, б. 2-3) зоз приповедку Остал гладни, обявену як фельтон. Медзитим, кед основани Културно-просвитни союз югославянских Русинох (КПСЮР), котри познєйше пременєл назву на Културно-национални союз югославянских Русинох (КНСЮР), вон ше опредзелєл до його членства и уж у першим року виходзеня новинох Заря число 2. од 29. априла 1934. року, б. 4, зявює ше з есейом Лєносц (инерция) чловека як видни процивнїк напредку. Од того часу постава стаємни сотруднїк тих новинох. Ридко прешло даєдно число без його напису. У чишлє 12 од 1934. року обявел и першу свою писню под насловом Писня косача, написану 8. юлия 1930. року.

Од 1952. року постава стаємни сотруднїк часопису Шветлосц и Руских народних календарох аж по конєц свойого живота. Вон витворел обсяжне литературне дїло зоз поезиї, новелох, драмох, есейох и пейцох романох (Орошени слизи, 1968; У млєчней драги, 1973; Чайка, 1974; Петро Андрейков, 1977; Бриґа, 1978). На Кочишову прозу найвекши уплїв мала русийска реалистична литература дзеветнастого вику и социялистични реализм двацетого вику, так же його творчосц представя єдну файту живей хронїки войводянского русинского живота, найвецей хронїки живота роботнїкох и землєдїлцох. Мемоари Кочишового власного животного искуства пред 1935. роком зявели ше постгумно под насловом Цо паметам о себе (Нови Сад, 1985).

Заступени є и у зборнїкох и антолоґийних виданьох на руским язику и у прекладу на сербски, українски, словацки, мадярски и румунски язик.

У публикацийох на руским литературним язику после 1952. року обявел понад 100 прозни литературни роботи и постал єден з найплоднєйших руских писательох свойого часу.

Литература

• Др Юлиян Тамаш: История рускей литератури, Завод за уџбенике и наставна средства – Београд, 1997, б.125-130. и 564-567.

• Штефан Гудак: Проза Евґения М. Кочиша, Шветлосц 1/1969, б. 27-29.

• Юлиян Тамаш, Литературна творчосц Евґения М. Кочиша, Шветлосц, XVII, (Нови Сад, 1999), 121-146;

• Дюра Варґа, Дюра Латяк, Янко Рац, Студия о Е. М. Кочишови у Шветлосц, XXII, 1 (Нови Сад, 1984), 3-25.

• Дюра Латяк: Дзведзешат роки од народзеня Евґена М. Кочиша (1910-1984), Studia Ruthenica, Дружтво за руски язик, литературу и културу, ч. 8, 2001-2003, б. 116.